Σύμπραξη κράτους και ιδιωτών για την ανάδειξη και διαφύλαξη της μοναδικότητας του πρώην βασιλικού κτήματος
Σημαντική και ελπιδοφόρα κινητικότητα καταγράφεται τους τελευταίους μήνες στο θέμα της σωτηρίας, ανάδειξης και αξιοποίησης του ιστορικού, αρχιτεκτονικού και οικολογικού θησαυρού που λέγεται Τατόι. Πρόοδος σημειώνεται και στην υλοποίηση μιας σημαντικής πρωτοβουλίας για την ανάπτυξη ενός αυτοδύναμου πρότυπου αγροκτήματος.
Φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια από την ημέρα που το πρώην βασιλικό κτήμα Τατοΐου περιήλθε οριστικά στην κυριότητα του ελληνικού Δημοσίου. Και δεν θα είναι υπερβολή αν πούμε ότι τον τελευταίο χρόνο έχουν γίνει όσα δεν είχαν γίνει τα προηγούμενα εννέα για τη σωτηρία, την ανάδειξη και την αξιοποίηση του μοναδικού αυτού ιστορικού και αρχιτεκτονικού συνόλου σε μια από τις πιο προνομιούχες εκτάσεις της αττικής φύσης.
Πριν από λίγες εβδομάδες, το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων ενέκρινε ομοφώνως τις μελέτες για την αποκατάσταση και επανάχρηση τριών κτιρίων. Ολοκληρώθηκε η εκκένωση του κτιρίου του ανακτόρου από την οικοσκευή και όποια άλλα κινητά αντικείμενα υπήρχαν στο εσωτερικό του. Πολλά από αυτά με πρόσφατη απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού Κώστα Τζαβάρα προστατεύονται πλέον από τον νόμο που αφορά τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς ως μνημεία. Και συντηρούνται από τη διεύθυνση συντήρησης της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού. Παραδόθηκε προς διαβούλευση η μελέτη του Οργανισμού Ρυμοτομικού Σχεδίου Αθηνών για τις μελλοντικές χρήσεις στο πρώην βασιλικό κτήμα. Αντιρρήσεις σε τρία βασικά σημεία έχουν καταθέσει οι «Φίλοι του Τατοΐου», οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών στους οποίους οφείλεται ένα πολύ σημαντικό μέρος για την κινητικότητα που παρατηρείται τους τελευταίους μήνες. Προϊόν της δράσης της κοινωνίας των πολιτών είναι και η ομόφωνη έγκριση της μελέτης αποκατάστασης της διαδρομής προς τη λίμνη Κιθάρα που είχε συντάξει η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, για να ανοίξει έτσι ο δρόμος για την άμεση ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ. Σε αυτό το σημείο, ας υπογραμμιστεί ο πρωταγωνιστικός ρόλος του ιστορικού Κώστα Σταματόπουλου, ο οποίος τόσο ως συγγραφέας εμβληματικών εκδόσεων για το Τατόι όσο και με την ιδιότητα του β΄ αντιπροέδρου της Ελληνικής Εταιρείας έχει συμβάλει τα μέγιστα στην ανάδειξη του θέματος σε καιρούς ανύποπτους και μάλλον εχθρικούς.
Αναβίωση της παραγωγής
Και τα καλά νέα δεν τελειώνουν εδώ. Στις αρχές της εβδομάδας, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης και ο γνωστός οινοπαραγωγός Σωτήρης Ιωάννου, εκπροσωπώντας την Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Αμπέλου και Οίνου, επισκέφθηκαν τον περιφερειάρχη Αττικής Γιάννη Σγουρό για να ζητήσουν τη στήριξή του στο μακρόπνοο σχέδιο να αξιοποιηθεί έκταση 300 στρεμμάτων εντός του πρώην βασιλικού κτήματος προκειμένου να αναβιώσει η παραγωγή οίνου και όχι μόνο. «Θέλουμε στο Τατόι», εξηγεί ο κ. Γ. Μπουτάρης, «να δημιουργηθεί μία κιβωτός του ελληνικού αμπελώνα με περισσότερες από 300 ποικιλίες. Με παραγωγή 250.000 φιαλών τον χρόνο μπορεί να είναι οικονομικά αυτοδύναμη». Το σχέδιο φιλοδοξεί να εμπλέξει και άλλους κλάδους παραγωγής (γαλακτοκομία, μελισσουργία, ελαιόλαδο κ.ά.) συγκροτώντας στην τελική του φάση ένα σύστημα πρότυπων αγροκτημάτων με έντονο εκπαιδευτικό και ερευνητικό χαρακτήρα. Ο κ. Γ. Σγουρός δεσμεύθηκε να εξετάσει σοβαρά το αίτημα για τη χρηματοδότηση της μελέτης σκοπιμότητας και βιωσιμότητας του σχεδίου (250.000 ευρώ).
«Οχι απέραντη καφετέρια»
Η κινητικότητα στο Τατόι οφείλεται και σε μια νέα αντίληψη που φαίνεται να διαπνέει την ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού. Η γενική γραμματέας Λίνα Μενδώνη είναι ξεκάθαρη: «Η σύμπραξη του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα είναι, κατά τη γνώμη μου, η μόνη ορθή λύση για τη διαχείριση του κτήματος. Ομως, η σύμπραξη αυτή θα πρέπει να διέπεται από σαφείς κανόνες και αυστηρά κριτήρια. Το πρώην βασιλικό κτήμα έχει χαρακτηριστεί ιστορικός τόπος και ως τέτοιος πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η μελέτη που έχει εκπονήσει ο ΟΡΣΑ έχει πολλά θετικά στοιχεία. Αλλα, όμως, σημεία της μελέτης απαιτούν περαιτέρω σκέψη και επεξεργασία. Το κτήμα δεν πρέπει να μετατραπεί σε μια απέραντη καφετέρια. Απαιτούνται υψηλής αισθητικής παρεμβάσεις, οι οποίες θα ακολουθήσουν τα πρότυπα των αρχικών λειτουργιών ζωντανεύοντας τα κτίρια και τον ιστορικό τόπο».
Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 19/01/2013. Του Δημήτρη Ρηγόπουλου.