Αγαπητά μέλη, αγαπητοί φίλοι,
Με μεγάλη χαρά και ιδιαίτερη συγκίνηση ανακοινώνουμε σε όλα τα μέλη του Συλλόγου Φίλων Κτήματος Τατοΐου καθώς και σε όλους τους φίλους του Τατοΐου οτι εντοπίστηκαν από την διεύθυνση συντήρησης του Υπουργείου Πολιτισμού οι βασιλικές άμαξες. Μέχρι σήμερα ήταν αδύνατον να προσεγγίσει κανείς το τμήμα του στάβλου στο οποίο είχαν αποθηκευτεί μιας και πολλά κιβώτια, με αντικείμενα, έφραζαν το κτίριο από το πάτωμα μέχρι την οροφή. Με την ευγανική χορηγία του κ. Αθανασίου Μαρτίνου, που εξασφάλισε η Υπουργός Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη, το Υπουργείο Πολιτισμού έχει εγκαταστήσει ήδη, στους χώρους του κτήματος, tolls, περίπου 11.000 τμ. Χάριν σε αυτή τη λύση άρχισε να αδειάζει σταδιακά και ο τελευταίος στάβλος και να αποκαλύπτεται το περιεχόμενό του. Το ίδιο το Υπουργείο Πολιτισμού στο δελτίο τύπου της 23ης Ιανουαρίου 2020 αναφέρει τα παρακάτω “Το επόμενο δίμηνο προγραμματίζεται η εγκατάσταση εντός του κτήματος υποδομών αποθήκευσης (tolls), περίπου 11.000 τ.μ., ώστε η Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεώτερων Μνημείων να προχωρήσει αμέσως στην εκκένωση των κτηρίων του Στάβλου, των Μαγειρείων και του Ιπποστασίου, εντός των οποίων έχει αποθηκευτεί άγνωστος αριθμός κινητών αντικειμένων”
Οι άμαξες που εντοπίστηκαν είνα 4 μεταξύ των οποίων και η κλειστή άμαξα, η πιο σημαντική της βασιλικής συλλογής με την οποία έγινε ο γάμος της Βασίλισσας Σοφίας της Ισπανίας. Η ιστορία της άμαξας αυτής είναι συναρπαστική. Όπως μας πληροφορεί ο Πρίγκιπας Μιχαήλ στα Απομνημονεύματά του η άμαξα αυτή αγοράστηκε από τον Βασιλιά Γεώργιο Α’. Η άμαξα αυτή ανήκε στον κόμη του Σαμπόρ, πρώην Δούκα το Μπορντό, γνωστός και ως Ερρίκος Ε’ των νομιμοφρόνων. Με τον Γαλλοπρωσικό πόλεμο του 1870 ο Ναπολέων Γ’ ανετράπη, ακολούθησε μια ασθενής δημοκρατία και η παλινόρθωση της μοναρχίας φάνηκε ξανά εφικτή. Δυστυχώς όμως το φιλομοναρχικό ρεύμα είχε διαιρεθεί στα δύο. Στους υποστηρικτές του Κόμη των Παρισίων και τους οπαδούς του Κόμη του Σαμπόρ. Ο Κόμης του Σαμπόρ έρχεται σε συμφωνία με τον Κόμη των Παρισίων και τον ορίζει διάδοχό του μιας και ο ίδιος δεν είχε παιδιά και δεν μπορούσε να διασφαλιστεί η διαδοχή. Όλοι πλέον θεωρούσαν την μοναρχία δεδομένη και για τον λόγο αυτά παραγγέλνουν τις άμαξες του Κόμη με τις οποίες θα έμπαινε ως Βασιλιάς Ερρίκος Ε’ στο Παρίσι. Η παραγγελία έγινε στους διάσημους αμαξοποιούς Binder στο Παρίσι. Μια πολύ σοβαρή όμως διαφωνία του με την Εθνοσυνέλευση, για την σημαία της χώρας, ματαιώνει την παλινόρθωση των Βουρβώνων και οι άμαξες μένουν αχρησιμοποίητες. Οι άμαξες πωλούνται (πιθανά μεταξύ 1883-1885) και ο Βασιλιάς Γεωργίος Α’ που βρισκόταν την ίδια περίοδο στο Παρίσι αγοράζει κάποιες από αυτές, ενώ κάποιες άμαξες αγοράζει και ο Βασιλιάς της Ισπανίας. Η επίσημη άμαξα με την οποία θα έμπενε ο Ερρίκος ο Ε’ στο Παρίσι μεταφέρθηκε στο Chateau του Chambord όπου παραμένει έως σήμερα στο εκεί μουσείο. Μια από τις άμαξες που αγόρασε ο Βασιλιάς Γεώργιος Α’ (και η πιο εντυπωσιακή) τροποποιήθηκε μιας και πάνω από τους θυρεούς του Γαλλικού Οίκου ζωγραφίστηκαν οι θυρεοί της Ελληνικής Δυναστείας και χρησίμευσε ως η επίσημη άμαξα της Ελληνικής Βασιλικής Οικογένειας. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην τελετή ενηλικίωσης του διαδόχου Κωνσταντίνου, το 1886, και εν συνεχεία στον γάμο του Κωνσταντίνου με τη Σοφία της Πρωσίας το 1889, στον γάμο του βασιλόπαιδος Γεωργίου με τη Μαρία Βοναπάρτη το 1907, στον γάμο του διαδόχου Παύλου με τη Φρειδερίκη του Αννοβέρου το 1938 και στον γάμο της πριγκίπισσας Σοφίας με τον Χουάν Κάρλος των Αστουριών το 1962. Στον Μεσοπόλεμο η άμαξα ήταν ένα από τα κύρια εκθέματα του «Μουσείου Γεωργίου Α΄», που λειτουργούσε σε αίθουσες του ισογείου στη βόρεια πτέρυγα της Βουλής από όπου και η παρακάτω φωτογραφία.
Λογικά ανάμεσα στις 4 άμαξες που έχουν εντοπιστεί είναι και το εξαιρετικό ανοιχτό Άσκοτ Λαντό με το οποίο έγινε ο γάμος των Βασιλέων Κωνσταντίνου και Άννας-Μαρίας. Σύμφωνα με πληροφορίες του Ιστορικού κ. Κώστα Σταματόπουλου εξαρτήματα των βασιλικών αμαξών υπήρχαν μέχρι πρότινος στα χέρια απογόνων, του υπεύθυνου συντηρητή βασιλικών αμαξών των Ανακτόρων. Μακάρι και αυτά να δοθούν για την αποκατάσταση των αμαξών.
Η παρακάτω άμαξα είναι σχεδόν ίδια με την δική μας και ανήκει στην συλλογή αμαξών του κόμη του Σαμπόρ, στο Château de Chambord έξω από το Παρίσι.
Στο αμέσως προσεχές διάστημα το Υπουργείο Πολιτισμού θα προχωρήσει με τα πρώτα σωστικά μέτρα ενώ σύμφωνα με πληροφορίες μας οι άμαξες βρίσκονται, ευτυχώς ακόμα, σε καλή κατάσταση. Η χαρά και η συγκίνηση όλων μας είναι πολύ μεγάλη μιας και πλέον μπορούμε να διασφαλίσουμε οτι θα έχουμε στο Τατόι ένα λαμπρό Μουσείο Βασιλικών Αμαξών και Αυτοκινήτων όπως στα περισσότερα αντίστοιχα μουσειακά πολιτιστικά σύνολα σε όλη την Ευρώπη! Η πρόταση του Συλλόγου στην οποία και θα επιμείνουμε μέχρι το τέλος είναι το νέο Μουσείο να χωροθετηθεί στο νέο Βουστάσιο όπου υπάρχει αρκετός χώρος για να εκτεθούν όλα τα βασιλικά αυτοκίνητα και οι άμαξες αλλά και να γίνει το καφέ και το πωλητήριο του Μουσείου. Μπροστά στο μεγάλο λιβάδι θα γίνουν χώροι πικ νικ και μεγάλων πολιτιστικών εκδηλώσεων. Το Μουσείο θα λειτουργεί παράλληλα και ως παρακολούθημα του κεντρικού Μουσείου στο Ανάκτορο. Στον χώρο του νέου Βουστασίου προτείνουμε να γίνει και ένα μουσείο της γεωργοκτηνοτροφικής παραγωγής του κτήματος με τα παλιά εργαλεία και όλα τα τεκμήρια γύρω από την λειτουργία του κτήματος των 42.000 στρεμμάτων.
Θα σας κρατούμε ενήμερους για όλες τις εξελίξεις.
Εκ μέρους του ΔΣ,
Βασίλης Κουτσαβλής