Ανακοίνωση του Σωματείου “Φίλοι Κτήματος Τατοΐου”

Ανακοίνωση του Σωματείου “Φίλοι Κτήματος Τατοΐου” σχετικά με την αλλαγή του νομικού και θεσμικού πλαισίου που διέπει το πρώην Βασιλικό Κτήμα.

Το Σωματείο “Φίλοι Κτήματος Τατοΐου” μετά από αλλεπάλληλες συναντήσεις και διαβουλεύσεις με όλους τους θεσμικούς φορείς που εμπλέκονται και είναι συναρμόδιοι για τα θέματα Τατοΐου, επισημαίνει τα παρακάτω άμεσα νομοθετικά μέτρα τα οποία η πολιτεία οφείλει να ενσωματώσει στην σχετική νομοθεσία που διέπει το πρώην Βασιλικό Κτήμα Τατοΐου. Τονίζουμε σε αυτό το σημείο ότι χωρίς την λήψη των παρακάτω πρωτοβουλιών το μέλλον του κτήματος θα καταστεί αβέβαιο και οποιαδήποτε προσπάθεια αξιοποιήσής του μη βιώσιμη και συμβατή με την παράδοση του και την τεράστια περιβαλλοντολογική σημασία που αυτό έχει για την ευρύτερη περιοχή των Αθηνών.

Διαχρονικά από τον ευρύτερο οικονομικό σχεδιασμό τόσο για το Τατόι όσο και για άλλα ακίνητα του δημοσίου απουσιάζει επιδεικτικά μια ολοκληρωμένη και κεντρικά ελεγχόμενη πολιτική η οποία θα διασφαλίσει το δημόσιο συμφέρον αφενός και θα ενεργοποιήσει το δημιουργικό στοιχείο της ελληνικής οικονομίας, την ελεύθερη αγορά, προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης του κτήματος. Πρέπει να καταστεί σαφές ότι το Κτήμα Τατοΐου σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να παραδοθεί προς διαχείριση στους ΟΤΑ. Μελέτη του ΙΣΤΑΜΕ δείχνει ιστορικά όπου η διαχείρηση ακινήτου του δημοσίου έχει παραχωρηθεί σε ΟΤΑ, τα δημόσια ακίνητα είτε δεν αξιοποιούνται καθόλου, είτε αξιοποιούνται με καθαρά πολιτικοκοινωνικά και όχι οικονομικά κριτήρια. Αποτέλεσμα όλων των πραπάνω είναι τα παραχωρημένα ακίνητα να μην αποδίδουν ούτε στο ελάχιστο το δυνητικό οικονομικό όφελος που μπορεί να επιφέρει η ορθολογική διαχείριση και ανάπτυξή τους, τόσο στην τοπική όσο και στην ευρύτερη οικονομία. Στόχος είναι η δημιουργία ενός Νομικού προσώπου που να διέπεται από το ιδιωτικό δίκαιο, στο οποίο το δημόσιο να διατηρεί τον ιδιοκτησιακό τίτλο και τον κεντρικό έλεγχο, αλλα ο ιδιωτικός τομέας να καταστρώνει και να υλοποιεί πρόσφορα και εντός χρονοδιαγραμμάτων σχέδια και στόχους αξιοποιήσης, να τα διαχειρίζεται και να τα αξιολογεί. Για να μπορέσει να λειτουργήσει αποδοτικά αυτός ο μηχανισμός και για να μπορέσει το κτήμα να καταστεί πλήρως αυτοχρηματοδοτούμενο η πολιτεία οφείλει να προχωρήσει επειγόντως σε τροποποίηση του ισχύοντος νομικού και θεσμικού πλαισίου που διέπει μέχρι σήμερα το Τατόι. Τα κύρια σημεία της νομοθετικής αυτής παρέμβασης της πολιτείας οφείλουν να βασιστούν στους παρακάτω άξονες:

Α. Την διατήρηση της αυτοτέλειας του κτήματος εντός των ιστορικών του ορίων (να περιλάβει εκτός των ζωνών Δ2 και Δ3 και τις ζώνες Δ1 και Β4 που αφήνει το Προεδρικό Διάταγμα του 2007 στην διαχείριση του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας). Βλέπε σχετικό χάρτη παρακάτω.

Β. Την απόκτηση οικονομικής αυτάρκειας, χάρη στην ανάπτυξη των ποικίλων δυνατοτήτων που παρέχει το κτήμα, χωρίς να θιγεί η ιστορική φυσιογνωμία του και χωρίς να αλλοιωθεί αισθητικά, με την προσθήκη κτισμάτων, ο ιστορικός του πυρήνας. Ο Φορέας Διαχείρισης του κτήματος θα πρέπει να έχει την δυνατότητα να προχωρεί σε συνεργασίες με ιδιώτες για την εκμετάλλευση ειδικά των γεωργικών εκτάσεων του κτήματος.

Γ. Την τροποποίηση του Προεδρικού Διατάγματος Σουφλιά 2007 σχετικά με τις ζώνες και τις χρήσεις σε κάθε ζώνη. Η νέα ρύθμιση οφείλει να αφήνει ελεύθερο το πεδίο αλλαγής χρήσεων των κτιρίων του Ιστορικού Πυρήνα έτσι ώστε με ανάλογες οικονομοτεχνικές μελέτες και βάση των αναγκών οργάνωσης και λειτουργίας του κτήματος να υπάρχει σχετική ευελιξία στις χρήσεις των κτιρίων. Οι γενικές αρχές του Προεδρικού Διατάγματος 2007 οφείλουν να εξειδικευθούν και να εμπλουτιστούν μιας και οδηγούν την όποια πρόταση αξιοποίησης σε οικονομικό τέλμα και την καθιστούν μη βιώσιμη.

Δ. Με την ένταξη και της ζώνης Δ1 και Β4 δίνεται η δυνατότητα στον Φορέα να διαχειρίζεται και τις ανενεργές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ως χώρους φιλοξενίας καθιστώντας την επένδυση του ιδιώτη στο κομμάτι της φιλοξενίας βιώσιμη και αποδοτική. Επίσης οι εγκαταστάσεις αυτές μπορούν να αξιοποιηθούν στα πλαίσια της γεωκτηνοτροφικής εκμετάλλευσης.

Ε. Να γίνει τροποποίηση και επέκταση στις υφιστάμενες χρήσεις των ζωνών Δ2 και Δ3 έτσι ώστε να περιλάβουν την μονάδα φιλοξενίας (επαναλειτουργία του ιστορικού ξενοδοχείου “Τατόϊον” και των κτιρίων της παλιάς οικιστικής ζώνης του χωριού γύρω από αυτό καθώς και την λειτουργία του εστιατορίου του κτήματος στο κτίριο των Στρατώνων).

Ζ. Σχετικά με τις χρήσεις των ιστορικών κτιρίων ο ΦΔ του Κτήματος θα εισηγείται και το Υπουργείο Πολιτισμού μέσω του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων θα εγκρίνει τα τελικά σχέδια.

Η. Να προβλεφθεί σύσταση ειδικής τριμελούς Επιτροπής στην οποία θα συμμετέχει ο Πρόεδρος του ΦΔ του Κτήματος, ο Πρόεδρος του ΦΔ Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας και ο Δασάρχης Πάρνηθας. Η Επιτροπή αυτή θα μεριμνά για στρατηγικά περιβαλλοντολογικά θέματα που αφορούν τις εκτάσεις του κτήματος εντός των ιστορικών του ορίων.

Το σημερινό καθεστώς που διέπει το Κτήμα είτε αποκλείει πολλά από τα ανωτέρω, είτε τα καθιστά ανεφάρμοστα. Το ισχύον Προεδρικό Διάταγμα, αφ’ ενός καταργεί την ιστορική περίμετρο του κτήματος, συνενώνοντας μεγάλο μέρος της δασικής του έκτασης με τον τομέα ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης του Δρυμού Πάρνηθας καθώς και της ανάλογης συναρμοδιότητας του Υπουργείου Γεωργίας, και αφ’ ετέρου κατακερματίζει την εναπομείνασα έκταση σε ζώνες για τις οποίες προβλέπει εξειδικευμένες χρήσεις, χωρίς – και εκεί έγκειται το δεύτερο πρόβλημα – προηγουμένως να εξετάσει αν τα υπάρχοντα σε αυτές κτήρια είναι ικανά να ανταποκριθούν στις λειτουργίες που αυτό ορίζει. Είναι προφανές πως οι δεσμεύσεις αυτές παρασύρουν προς λάθος κατεύθυνση τους μελετητές στους οποίους ανετέθη – όπως συνέβη στην περίπτωση του Οργανισμού Ρυθμιστικού Αθήνας – η εκπόνηση προτάσεων για την αναβίωση και την επαναλειτουργία του Κτήματος. Αυτό που επομένως απαιτείται είναι η τροποποίηση του σχετικού με το Τατόι Προεδρικού Διατάγματος.

Μια δεύτερη κατηγορία σειράς προβλημάτων οφείλεται στην φιλοσοφία και κατά συνέπεια στον τρόπο στελέχωσης του συσταθέντος πλην εισέτι ανενεργού Φορέως Διαχείρισης Τατοϊου. Τόσο η σύνθεση του επταμελούς Δ.Σ όσο και η στελέχωση του Φ. Δ., αποκαλύπτουν ωμά την παθολογία της σύγχρονης δημοσίας Ελλάδος: υπερτροφική παρουσία του Κράτους, άγνοια ή περιφρόνηση της δοκιμασμένης διεθνούς πρακτικής, έλλειψη φαντασίας, συμπλεγματική τοποθέτηση έναντι του ιστορικού παρελθόντος και φοβία ή τουλάχιστον έντονη επιφύλαξη έναντι της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Είναι προφανές ότι ένα τέτοιο σχήμα, εμφορούμενο από μια τέτοια νοοτροπία ακυρώνει από την ρίζα της οποιαδήποτε προσπάθεια αναβίωσης και αξιοποίησης του πολύπαθου Κτήματος. Επί πλέον επιβαρύνει περαιτέρω τον κρατικό προϋπολογισμό. Είναι επομένως και εδώ προφανές ότι πρέπει να επαναεξετασθεί το όλον ζήτημα του ΦΔ και να τεθεί οριστικά πάνω στις ορθές βάσεις, ακολουθώντας διαδικασίες στις οποίες θα συμμετέχει ουσιαστικά η κοινωνία των πολιτών και άνθρωποι ικανοί και δραστήριοι που έχουν να επιδείξουν εμπειρία και γνώσεις σχετικές με το αντικείμενο. Η συμμετοχή δε αυτή είναι αναγκαία όχι μόνον για λόγους αρχής, αλλά και για λόγους αποτελεσματικότητος, καθ’ όσο χάρη στα έργα των ανθρώπων αυτών, οι κρατικοί φορείς εργάσθηκαν και εργάζονται στο Τατόι επί εξερευνημένης περιοχής, και δεν παραπαίουν σε μια γι’ αυτούς terra incognita. Μία τρίτη κατηγορία προβλημάτων προκύπτει από την συνεχιζόμενη ακόμη και στους κόλπους του Φορέα Διαχείρισης, πολυαρχία, που σε κάθε περίπτωση είναι πρόξενος ολιγωριών, καθυστερήσεων, σύγχυσης ή επικάλυψης αρμοδιοτήτων και εν κατακλείδι ανευθυνότητας, κατάσταση που συνεπάγεται σπατάλη πάσης μορφής. Η ιδανική λύση δεν μπορεί να είναι άλλη από την διαπίστευση του Κτήματος, εντός των ιστορικών του ορίων, σε μία ενιαία, δραστήρια και φιλοπρόοδη διοίκηση, γνώστρια του αντικειμένου και της διεθνούς εμπειρίας, υποβαλλόμενη από το Κράτος σε αυστηρό οικονομικό έλεγχο, καθώς και στην υποχρέωση η διαχείρισή της να αποβεί σε εύλογο χρονικό διάστημα ενεργητική, αλλά μη εξαρτώμενη, σε περίπτωση που επιτελεί με επιτυχία το έργο της, από υπουργικές ή και κυβερνητικές μεταβολές. Στην διοίκηση αυτή η πολιτεία θα αναθέσει την μετατροπή του ερειπιώνα που είναι σήμερα το Τατόι, σε έναν χώρο πολιτισμού και αναψυχής χωρίς ρήξη με το παρελθόν, και ταυτόχρονα σε μία παραγωγική και εν καιρώ πλήρως αυτοχρηματοδοτούμενη μονάδα. Ο ΦΔ του πρώην βασιλικού κτήματος για να μπορέσει να επιτελέσει με συνέπεια και αποτελεσματικότητα το έργο του, θα πρέπει να στελεχωθεί όχι με απεσπασμένους υπαλλήλους του Δημοσίου όπως προβλέπει το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα, αλλά με άξια και ικανά στελέχη της αγοράς που θα αναλάβουν να μεταμορφώσουν το κτήμα βάση συγκεκριμένων στόχων. Ειδικά για την λειτουργία του κτήματος, πέρα από το ΔΣ του Φορέα Διαχείρισης θα πρέπει να προβλεφθεί θέση Γενικού Διευθυντή, Διευθυντή Marketing-Επικοινωνίας-Προβολής, Οικονομικού Διευθυντή καθώς και Δασολόγων, Γεωπόνων, Κηπουρών, Αρχιτεκτόνων, Περιβαλλοντολόγων, Δασοφυλάκων, Ανθοκόμων, Δασοπόνων και προσωπικού του κλάδου Οικονομικών-Διοίκησης Επιχειρήσεων-Πληροφορικής-Marketing.

Το Σωματείο “Φίλοι Κτήματος Τατοΐου” θα σταθεί στο πλευρό της πολιτείας και θα ενισχύσει με κάθε πρόσφορο μέσο την αναγκαιότητα το Τατόι να μπει το συντομότερο δυνατόν σε φάση θεραπείας. Πιστεύουμε χωρίς υπερβολή ότι το ζήτημα αυτό είναι εθνικής σημασίας και μπορεί να αποτελέσει το πρώτο μεγάλο success story που θα αναβαθμίσει την αξιοπιστία της χώρας μας στο εξωτερικό και θα αναδείξει τα ανταγωνσιτικά μας πλεονεκτήματα. Το όφελος για την κοινωνία και τους νέους ανθρώπους θα είναι τεράστιο, μιας και το Τατόι αποτελεί μέγιστο αναπτυξιακό εργαλείο αλλά και ένα μνημείο της νεώτερης ιστορίας μας που μπορεί να αποτελέσει το ιδανικό παράδειγμα μιας ορθολογικής και βιώσιμης πολιτιστικής και περιβαλλοντολογικής πολιτικής.

Χάρτης Ζωνών Προστασίας Πάρνηθας

Χάρτης Ζωνών Προστασίας Πάρνηθας