Μία σύγχρονη μαρτυρία από το Κτήμα Τατοΐου του 1930

ΕΠΙΣΤΟΛΗ. Η κινητικότητα που παρατηρείται γύρω από τη διάσωση και ανάδειξη του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου φέρνει στο φως σημαντικές μαρτυρίες. Μία από αυτές είναι του κ. Ευθύμιου Καραγιαννακίδη, γεωπόνου, που έζησε τα εφηβικά του χρόνια στο κτήμα. Την επιστολή απέστειλε στον Σύλλογο Φίλων Κτήματος Τατοΐου.

«Φαίνεται πως εμείς οι Eλληνες είμαστε ένας λαός «ερειπιολάτρης» (ας μου συγχωρηθεί ο νεολο­γισμός) και με το δίκιο μας, βέβαια, αφού τα ερείπια που κληρονομήσαμε είναι ακόμα αξεπέραστα δημιουργήματα των μακρινών προγόνων μας. Τα λατρεύουμε λοιπόν και τα φροντίζουμε και τα συντηρούμε – με το αζημίωτο βέβαια, γιατί όλο και κάτι μας αφήνουν με την τουριστική προβολή τους. Και τα λατρεύουμε μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να φροντίζουμε να ερειπώνουμε και τα δημιουργήματα των πιο κοντινών προγόνων μας για να κερδίσουμε -αυτή τη φορά- τη χλεύη των τουριστικών πελατών μας.

Αναφέρομαι στο χάλι στο οποίο έχει περιέλθει το δασόκτημα Τατοΐου το οποίο, απ’ ό,τι βλέπω σε φωτογραφίες και σε παρουσιάσεις στην τηλεόραση, κινδυνεύει να μετατραπεί σε πραγματικά ερείπια, ως προς το κτισμένο και το οργανωμένο φυσικό περιβάλλον του.

Είχα την τύχη, παιδί ακόμη (στην αρχή της εφηβείας μου), να ζήσω στο περιβάλλον του Τατοΐου ως τρόφιμος του Αγροτικού Ορφανοτροφείου που λειτούργησε εκεί, στεγαζόμενο στα οικήματα του οικιστικού συγκροτήματος των θερινών ανακτόρων, για 7 – 8 χρόνια, στη διάρκεια του μεσοπολέμου (καταργήθηκε το καλοκαίρι του 1935, μετά το κίνημα, για ευνόητους λόγους).

Στο διάστημα που ήμουν εκεί (1932 – 35) τα ανάκτορα και το δασόκτημα διατηρούσαν όλη την ομορφιά και τη μεγαλοπρέπεια που τους ταίριαζε. Το παλάτι λειτουργούσε σαν θερινή κατοικία του Προέδρου της Δημοκρατίας (ήταν ο Αλ. Ζαΐμης), τα οικήματα που το περιέβαλλαν ήσαν σε άριστη κατάσταση, το πάρκο και οι κήποι συντηρούνταν από μέρος του προσωπικού που είχε μείνει και η διοίκηση του δασοκτήματος βρισκόταν στα χέρια ενός εξέχοντος επιστήμονος, του Βασίλη Δρούβα, που το κυβερνούσε με σωστή γνώση και ισχυρή θέληση.

Νεαρό χωριατόπαιδο, τότε, ταλαιπωρημένο από την πείνα που προκάλεσε η οικονομική κρίση του 1929 – 32, βρέθηκα από ένα μακεδονίτικο χωριό του Παγγαίου στο Τατόι, μέσα σε ένα ονειρεμένο -για τα μάτια μου- περιβάλλον. Το παλάτι, οι κήποι που το τριγύριζαν, τα όμορφα κτίρια, το απέραντο πευκοδάσος, το γύρω τοπίο, η θέα της Αθήνας και της Ακρόπολης που προβάλλονταν τ’ απογέματα στην ανταύγεια της θάλασσας, όλα μου δημιουργούσαν την εικόνα του επίγειου παραδείσου και του παραμυθιού.

Και σήμερα, οι εικόνες που βλέπω σε εφημερίδες, περιοδικά, τηλεόραση και οι περιγραφές που δημοσιεύονται, μόνο θλίψη και ντροπή προκαλούν για την κατάντια του άλλοτε στολιδιού αυτού της Αττικής. Ερειπωμένα κτίρια, βουλιαγμένες στέγες, εγκαταλειμμένοι κήποι και πάρκα, το παλάτι τυλιγμένο σε συρματοπλέγματα και απογυμνωμένο από τους θησαυρούς του, με μόνο το άγαλμα του «γερακάρη» στην πρόσοψή του, γερασμένο κι αυτό, σκεπασμένο με την πατίνα του χρόνου.

Το ελληνικό Δημόσιο, αφού πλήρωσε ένα σωρό λεφτά στους πρώην ιδιοκτήτες του κτήματος, το άφησε στη συνέχεια να ρημάξει, επιδιώκοντας πιθανώς να το ξεπουλήσει σε επίδοξους «αξιοποιητές».

Το παρήγορο είναι ότι υπάρχει ένα μεγάλο μέρος του κόσμου στην Αθήνα (και όχι μόνο) που είναι ευαισθητοποιημένο -σε βαθμό που μπορεί να δραστηριοποιείται- για την αποτροπή της παραπέρα υποβάθμισης του κτήματος, να παρεμβαίνει σε κάθε απόπειρα κακής διαχείρισης ή απειλής διάσπασης της ενότητάς του και να διαμαρτύρεται έντονα για την αβελτηρία με την οποία αντιμετωπίστηκε και αντιμετωπίζεται, ακόμα και τώρα, η μεταχείριση του κτήματος του Τατοΐου.

Προσωπικά, σαν παλιός (παροδικός) κάτοικος αυτού του υπέροχου τόπου, ντρέπομαι γι’ αυτή του την κατάντια και θέλω να ενώσω και τη δική μου φωνή διαμαρτυρίας και να συμβάλω όσο μπορώ στη δικαίωση όσων αγωνίζονται για τη διάσωσή του».

Ευθύμης Καραγιαννακίδης, συνταξιούχος γεωπόνος

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 15/01/2013