Άρθρο της συγγραφέως κ. Αθηνάς Κακούρη για το συνεδριακό κέντρο στο Τατόι

Δημοσιεύθηκε στην χθεσινή (24-09-23) Καθημερινή. Ευχαριστούμε θερμά την κ. Κακούρη για αυτό το εξαιρετικό άρθρο. 

“Στο Τατόϊ διαβάζω πώς θα χτιστεῖ ἕνα σπουδαῖο συνεδριακό κέντρο, πού θα ἀποτελεῖ landmark.  Landmark στα ἑλληνικά σημαίνει ὀδόσημο. Σαν τί εἶναι αὐτό πού θα σηματοδοτεῖ το Συνεδριακό Κέντρο μές τη μέση του ἱστορικου αὐτοῦ κτήματος; Μά προφανῶς, την ιστορική μας ἀμνησία.

Τι ἐννοῶ; Eἴμαστε ἕνας λαός πού ἀπό πολύ, πολύ παλαιά θέλει να θυμᾶται:  Ομηρικά Επη, Θουκυδίδης, Ακριτικά τραγοὐδια, Απομνημονεύματα Ἀγωνιστῶν 1821, – ἡ σειρά είναι ἀτελευτητη. Γράφουμε ἀλλά και διαβάζουμε ἄπληστα Ἰστορία. Ἔχουμε δηλαδή μονίμως την περιέργεια  να κοιτάζουμε προς τά πίσω, να ἀναμετροῦμε τον δρόμο πού ἔχουμε διανύσει, να τον κατατάσσουμε  και να προσπαθούμε να κατανοήσουμε τά γεγονότα και τον ἐαυτό μας.. Αὐτά ὡς λαός.

Ὑπάρχει ὅμως και κάποια-ἀόρατη σέ μένα, Δυναμη, πού δουλεύει για να σβήνονται ὅσα  ὀδόσημα σχετιζονται  με βασιλεις.   Ἐντούτοις, βασιλεις ἀποτελοῦν τά κυριότερα  ὁδόσημα για ὄλους τούς λαούς τῆς Εὐρώπης. Αὐτό εἶναι φυσικό, μιάς και ἀπό τούς Ρωμαίους αὐτοκράτορες  μέχρι το τέλος τοῦ  πρώτου παγκοσμίου πολέμου -δηλαδή μια εἰκοσαριά αἰωνες-  κεφαλή του κάθε κράτους ἦταν ἕνας Μονάρχης. Μονάρχες διαμόρφωσαν την  «καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολή» καθώς και την Εὐρώπη.  Φυσικά λοιπόν οἰ ανδρες αὐτοί – ἤ οἱ γυναῖκες γιατί ὑπῆρξαν πολλές και σπουδαῖες βασιλισσες – ἀποτελοῦν ὀδόσημα της διαδρομῆς κάθε κράτους. Την μνήμη τους οἱ ἑκάστοτε κυβερνήσεις την διατηροῦν ζωντανή με σχολικά  βιβλία ἱστορίας και ἰδίως κάνοντας επισκέψιμα τά παλατια και τούς κήπους ὅπου ἔζησαν.

Ὄλοι το  ἴδιο κάνουν Ὄλοι. . Ἀλλά ὄχι ἐμεῖς, οἱΡωμηοί, Ἡ πατρίδα μας ἀναγνωρίστηκε ἀπό τίς Εὐρωπαϊκές Μεγάλες Δυνάμεις το 1831 ὡς βασίλειον, με πρῶτο βασιλιά του τον Ὄθωνα, πρίγκηπα  της Βαυαρίας. Αὐτός ἔδωσε στην Ἀθήνα ἕνα κομψό πολεοδομικό σχέδιο και 30 ὄμορφα κτίρια, μέ σπουδιαιότερο  τά Ἀνάκτορα, πάνω σέ σ’ἕνα λοφάκι. Το λοφάκι το κατασκάψαμε,   με δραστιακές ἐπεμβάσεις μετατρέψαμε το ἐσωτερικό τοῦ Παλατιου  σέ ἕδρα τοῦ Κοινοβουλίου μας,  και την  Αἴθουσα τῶν Τροπαίων, πού διασώθηκε, την βαφτίσαμε αἴθουσα «Ελευθερίου Βενιζέλου» μολονότι την κοσμοῦν τοιχογραφίες πού ἔγιναν ἐπί Ὄθωνος για να  δοξάζουν το 1821,  Ἔτσι σβήσαμε  τον Ὄθωνα  και τά πρώτα 30 χρόνια τῆς ὑπάρξεως μας ὡς ἐλευθερο κράτος.

Δίπλα στα Ανάκτορα  ἠ βασίλισσα Ἀμαλία, κόρη σπουδαίου κηποτέχνη,  εἶχε φτιάξει  με πολύ κόπο και γνώσεις και φαντασία ἕναν κῆπο, πού τον πρόφτασα ἀκόμη να λέγεται «βασιλικός».  Ἀργότερα τον βαφτίσαμε «ἐθνικό» και  ἔτσι τη σβήσαμε και την Ἀμαλία.

 Μετά τονὌΘωνα  μᾶς ἔφεραν οἱ Ἄγγλοι τον Γεώργιο Α. Αὐτός ἦταν Δανός πρίγκιπας, και μαζί με την σύζυγό του,  την ἀνεψιά του Τσάρου, Ὄλγα, εζησαν πολύ μετρημενα στο Παλάτι, μέχρι το 1909, όταν μια πυρκαγιά κατέστρεψε ἕνα του μέρος. Στο μεταξύ, εἶχανἀγοράσει μια μεγάλη ἔκταση στους πρόποδες τῆς Παρνηθας, και εἶχαν χτίσει  εκεἰ ἕνα πολύ ἁπλό σπίτι, για να ξεκαλοκαιριάζουν.  Μαζί  ὀργάνωσαν και ἀγρόκτημα πού παρῆγε και κυκλοφοροῦσε  στο ἐμπόριο ἐκλεκτα  προϊόντα. Αὐτός ἦταν ἕνας τρόπος να διαδώσουν σύγρονες μεθόδους καλλιέργειας σέ ἕναν λαό ὅπου ἠ γεωργια εἶχε μείνει αἰῶνες πίσω. . 

Ὁ πρωτότοκος γιός τους, ὁ μετέπειτα βασιλιάς Κωνσταντίνος, ὅταν παντρεύτηκε,  ἔχτισε ἕνα μεγαλούτσικο σπίτι στο μέρος ὄπου ἄλλοτε εἶχε τον λαχανόκηπο της ἠ βασιλισσα Ἄμαλία Ἐκεῖ ἔζησε μαζί με την οικογένεια του και τά εξι παιδιά του. Και ἀπό ἐκεῖ τον ἐξανάγκασε ὁ Ζονάρ να φύγει, το 1917, με την ἀπειλή ότι το γαλλικό ναυτικό θα ἔκανε την Ἀθήνα στάχτη.

Αὐτό το κτίριο ἀνήκει πλέον στο ἑλληνικό δημόσιο. Τά πιατικά με το βασιλικό στέμμα πετάχτηκαν, τά ἔπιπλα σκόρπισαν, πολύτιμα  για την Ιστορία ἀντικείμενα ὅπως τα βιβλία ἐπισκέψεων -ὅπου ὀἐκάστοτε γραμματέας τοῦ Βασιλιά κατέγραφε λεπτομερῶς τίς ἐπισκέψεις – διαρπάγησαν και πλέον ἐμφανίζονται πότε πότε σέ δημοπρασίες. Το σπίτι αὐτό το λέμε τώρα «Προεδρικό Μέγαρο». Πάει κι ὀΚωνσταντίνος με τη Σοφία, πού ἴδρυσε το πρῶτο Παιδικό Νοσοκομεῖο.

Στο Τατόϊ διαδραματίστηκαν μερικές ἀπό τίς πιο δραματικές στιγμές τῆς νεωτερης Ἰστορίας μας. Ἐκεῖ  πέθανε ὁ βασιλιᾶς Ἀλέξανδρος, ἀπό ἐκεῖ εφυγε ὁ βασιλιάς Γεωριος για τη Μέση Ανατολή, εκεί ἔζησαν τον περισσότερο καιρό ὁ βασιλιᾶς Παῦλος με την βασίλισσα Φρειδερίκη και τά τρία τους παιδιά. Την  ἰδιοκτησία του κτήματος αὐτοῦ την ἀπέκτησε στα τέλη του προηγουμένου αἰῶνος στο ἑλληνικό Δημόσιο. Και μετά  το  ἄφησε  να ρημάζει.  Μαζί και μεγάλα κιβώτια πού κανείς πιά δεν ηξερε ἀκριβῶς τι περιεῖχαν. Επιπλα; Επιστολές; Εγγραφα; Μπουκάλια κρασί; Μαζί ρημάζει και  το μικρό νεκροταφεῖο, ὅπου ἔχουν ταφεῖ ὅλοι οἱβασιλεῖς και οἱ συγγενεῖς τους.

Στο μεταξύ ἕνας ϊστορικός, ὀ Κώστας Σταματοπουλος, συνέταξε ἕνα μνημειῶδες ἔργο για το Τατόϊ και τά ὅσα σημαντικά για την Ἱστορία μας ἐπί ἕναν σχεδόν  αἰώνα διαδραματίστηκαν ἐκει. Και μια αφοσιωμένη ὀμάδα συσπειρώθηκε γύρω του,  με πρωτεργάτη τον Βασίλη Κουτσαβλή, πού δούλεψε για να χρηματοδοτοῦνται μελέτες συντηρἠσεως και ἀποκαστασεως των κτιρίων. Και ὦ τοῦ θαύματος! Τά τρία τελευταία χρόνια, μπῆκαν  τά πράγματα σέ ἔναν σωστό δρόμο και αὔξαινε ἡ ἐλπίδα πώς στο Τατόϊ θα σωζόταν. Πώς ἐπί τέλους,  θα ἀποκτήσει ἠ πατρίδα μας ἕνα ὁδόσημο τῆς Ἰστορίας της.

Τώρα μας ξεφουρνίζουν ξαφνικά πώς το landmarkἐκεῖ δεν θα είναι ἡ Ἵστορία μας, ἀλλά μέγα, λαμπρόν Συνεδριακόν Κέντρον  «Η Ἀμνησία», ὅπου «ἄγγλοι, γάλλοι, πορτογάλλοι ..»  θα ἔρχονται να ἐξετάζουν πώς ἔγινε και χάσανε οἱ Ἔλληνες όλα τά αχνάρια τῆς Ἱστορίας τους και συνακόλουθα   την ιστορική τους μνήμη.

Ἀθηνᾶ Κακούρη.